DÖVLƏTDƏN 2 MİLYARDI KİMLƏR, NECƏ GİZLƏDİB?
Tarix: 10-09-2013, 14:43 | Çap et
 DİA.AZ: - Bu ilin ortalarında olduqca ilginc bir fakt ortaya çıxdı. Əslində həmin faktın ciddi müzakirəsi lazım idi, ona siyasi və iqtisadi, eyni zamanda hüquqi qiymət verilməsi zərurəti ortada idi. Amma üstündən xeyli vaxt keçməsinə rəğmən bu mövzuda hər hansı müzakirələrin, qiymətləndirmələrin şahidi olmadıq. Əslində kifayət qədər ciddi bir məsələnin üstündən sükutla keçildi. Nə etməli, bu da Azərbaycanın özünəməxsus reallığıdır.
Bəs söhbət nədən gedir? Təxminən üç ay əvvəl məlum oldu ki, iri vergi ödəyicisinin dövlət büdcəsinə borcu 1,5 milyard manata yaxındır. İnhisarçılıqdan doğan nəhəng gəlirlərə baxmayaraq, heç bir səbəb olmadan iri dövlət müəssisələri dövlət büdcəsinə və Sosial Müdafiə Fonduna həmişə borclu qalır.
Ümumiyyətlə, hesablamalar göstərir ki, iri dövlət vergi ödəyicilərinin ödədiyi vergilər büdcədən aldıqlarından azdır. 2012-ci ildə aralarında Aydın Bəşirovun Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsi, Cahangir Əsgərovun "AZAL"ı, Arif Əsgərovun "Dövlət Dəmir Yolları" QSC də olmaqla 6 iri vergi ödəyicisi dövlət büdcəsinə 210,5 milyon manat vergi ödəyib ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 3,2 milyon manat az idi. Bu il də oxşar azalma tendensiyasının müşahidə ediləcəyinə dair rəylər var.
Qeyd edək ki, son 5 il ərzində "Dövlət Dəmir Yolları" QSC-nin vergi ödənişləri ilbəil azalıb. Əslində, vergi ödənişlərinin azalma tendensiyası "Dövlət Dəmir Yolları" ilə yanaşı Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsi və "AZAL"a da aiddir. 5 il ərzində Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin dövlət büdcəsinə ödədiyi vergilərin həcmi 77,1 faiz, "AZAL"ın ödədiyi vergilər isə 27,9 faiz azalıb.
Dövlət şirkətlərinin büdcəyə olan böyük həcmli borcları isə hələ də qalmaqdadır. 2013-cü ilin əvvəlinə dövlət büdcəsinə borclar 3 milyard manat təşkil edib ki, bunun da 1,5 milyard manatı adıçəkilən iri dövlət müəssisələrinin payına düşür. Onlardan bəzilərinin borcları Nazirlər Kabinetinin borcların silinməsilə bağlı qərarları sayəsində azaldılıb.
Ümumiyyətlə, son illərə baxanda daha çox 9 qurumun dövlət büdcəsinə xeyli borcunun olduğu görünür. Hətta büdcəyə olan borcun 70-75 faizi məhz bu qurumların payına düşür. Bu şirkətlər qapalı şirkətlərdir və onların fəaliyyətində şəffaflıq yoxdur. Eləcə də onlar dövlətin ayrı-ayrı şəxsləri tərəfindən himayə olunur. Bu şirkətlər korrupsiyanın əsas həlqələridir. Ümumiyyətlə, borcların yaranmasının özü qeyri-şəffaflıqdan xəbər verir. Ödənilməli olan vergiyə bu müəssisələr izafi yük kimi baxırlar. Vəsaitləri isə müəyyən xərcləmələrə, şəffaf olmayan layihələrə yönəldirlər. Ona görə də qapalı olan həmin müəssisələr vergiyə ödənməli olan vəsaitləri şəffaf olmayan layihələrə istiqamətləndirir.
Digər tərəfdən isə dövlət xəzinəsinə iri məbləğdə borcu olan bəzi qurumların rəhbərlərinin ilbəil varlandığı, kapitallarını və əmlaklarını artırdığı müşahidə olunur. Belə bir ziddiyyət isə onların korrupsiya ilə ciddi bağlarının göstəricisidir.
Əks halda sual edilməlidir ki, necə olur, bəzi oliqarxların rəhbərlik etdikləri qurumların, dövlət şirkətlərinin büdcəyə borcları artdığı halda onların biznesi böyüməkdə davam edir? Bu, belə bir şübhəyə həqiqət donu geyindirmirmi ki, onlar büdcəyə ödəməli olduqları vəsaitləri əslində müxtəlif yollarla dövlət xəzinəsindən yayındırır, son nəticədə həmin pulların hesabına əmlaklarını artırır, kapitallarını böyüdür, öz qeyri-rəsmi bizneslərinin böyüməsini təmin edirlər?
Fikrimizcə, yuxarıda haqqında danışdığımız absurd, təzadlı vəziyyət bu sualların əsas cavabıdır. Qoy ortadakı bu fakta oxucular özləri qiymət versinlər. Çünki hər şey göz önündədir və bizim əlavə şərh verməyimizə heç bir ehtiyac qalmır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Tramp ABŞ-nı HARA GÖTÜRÜR? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 18:07 |
|
|
|
| • Bir yanda hava şərtaiti... bir yandan da... - NHMT sədrindən SOS!!!
Bu gün, 18:04 |
|
|
|
| • "Sənətkar satılmamalıdır"
Bu gün, 17:56 |
|
|
|
| • “7 aydır Kürdəxanıda oturmuşam, 25 yaşında deyiləm ki...” - MƏHKƏMƏ
Bu gün, 17:53 |
|
|
|
| • 4 aydır Eritreyada girov saxlanılan azərbaycanlılar niyə azad edilmir? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 17:51 |
|
|
|
| • Həyatın yaşam sığortası: Ödənişlərdə kəskin artım, yeni müqavilələrdə azalma – Nə baş verir?
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
| • Cəlal Harutyunyan 5 il 5 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib - "Sputnik-Armenia"
Bu gün, 17:45 |
|
|
|
| • Elm və Təhsil Nazirliyində yeni təyinat olub - FOTO
Bu gün, 17:43 |
|
|
|
| • Azərbaycan sərhədçiləri Aİ müşahidəçilərinin Laçın və Zəngilanla sərhəddə hərəkətlərini qeydə alıb - VİDEO
Bu gün, 17:00 |
|
|
|
| • Bakıda yuvalanmış AGENTURA ŞƏBƏKƏLƏRİ... - “Yaxın vaxtlarda...”
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • "İran Çin və Rusiyadan istifadə etməyə çalışacaq və..." - ŞƏRH
Bu gün, 16:55 |
|
|
|
| • Kürdəmir məktəbində bıçaqlanan şagirdin ATASI – “Məktəbdə uşağı qan içində gördüm”
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
| • “Retems Group” dələduzluqda ittiham olunur – ŞİRKƏTİN BAŞ REDAKTORU İSƏ İDDİALARI QƏBUL ETMİR...
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Rusiya təbliğatının ənənəvi aqressiyası – Azərbaycanın haqlı tələblərinə şantajla cavab
Bu gün, 16:42 |
|
|
|
| • "Naxçıvanda xaosmu yaratmaq istəyir?" - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 16:38 |
|
|
|
| • Azərbaycan başdan-başa QUMARXANADIR... - FAKT BUDUR!
Bu gün, 16:35 |
|
|
|
| • “Kupça”sız evlər necə satılır? - AKTUAL
Bu gün, 16:30 |
|
|
|
| • Aliment fondu layihəsi reallaşır – Ödəniş etməyənlərin aqibəti necə olacaq?
Bu gün, 16:25 |
|
|
|
| • Ermənistan arxa-dayaq axtarışında: - Tram adminstrasiyası Nikola "krışa" duracaq?
Bu gün, 16:21 |
|
|
|
| • Yeni nazir bu məşhur alimin oğludur
Bu gün, 16:19 |
|
|
|
| • Dövlət istiqrazları üzrə dövriyyəsi 10 milyon manatdan yüksək olan - 3 ŞİRKƏT
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
| • Sonunda çanaq öz başlarında çatladı - Mövqe
Bu gün, 16:11 |
|
|
|
| • Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Mübariz İbrahimovun xatirəsi yad edilib - VİDEO
Bu gün, 16:09 |
|
|
|
| • Dayanıqlı İnkişaf üzrə Milli Əlaqələndirmə Şurasının sədri dəyişib
Bu gün, 16:05 |
|
|
|
| • Yeni əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Anar Əliyev kimdir? - DOSYE
Bu gün, 16:02 |
|
|
|
| • Xamenei Trampa xəbərdarlıq etdi
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • “Yelo Bank”a yeni baş direktor təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
| • Adı şagirdlərin zəhərlənməsində hallanan şirkət yenə şagirdlərə yemək verəcək – 10 milyonluq müqavilə
Bu gün, 14:57 |
|
|
|
| • “Putin təyyarə qəzası ilə bağlı açıqlama verməyi planlaşdırmır” - BU DA ONLARIN MÖVQEYİ...
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Dünyanın idarəçiliyi onların əlinə KEÇDİ - ŞOK DETAL
Bu gün, 14:35 |
|
|
|
| • “Meşə qardaşları”nı kim “oyatdı”? - Cavab tələb edən bir neçə sual
Bu gün, 14:00 |
|
|
|
| • Televiziyaların qarşısında qoyulan yeni tələbi alqışlamaq lazımdır - RƏY
Bu gün, 13:58 |
|
|
|
| • Bakıya iki ölkədən təhdid var: İsrail isə vura bilər - Orr
Bu gün, 13:26 |
|
|
|
| • “Yerindən durana korifey deyirlər” - ETİRAZ
Bu gün, 12:39 |
|
|
|
| • Qar yağacaq, yollar buz bağlayacaq... - belə deyirlər...
Bu gün, 12:36 |
|
|
|
| • MİT axtarışda olan terrorçunu öldürüb
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
| • Tehran Babatovun kadrı Nuh deyir, peyğəmbər demir... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Novruzda əfv və amnistiya olacaq? - AÇIQLAMA
Bu gün, 12:12 |
|
|
|
| • Bu dövlət qurumları birləşdirilir - İDDİA
Bu gün, 12:07 |
|
|
|
| • Bərdə Mərkəzi Xəstəxanasının keçirdiyi şübhəli satınalmalar kommersiya sirridi, yoxsa… - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:02 |
|
|
|
| • İmdad Əlizadə yeni agentliyə baş direktor təyin edilib
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Qrossi "Rosatom" rəhbəri ilə görüşüb
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • DİN məktəbdə paylanan vərəqlərə aydınlıq gətirib, valideynlərə çağırış edib - AÇIQLAMA
Bu gün, 11:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı futbolçu qıza görə klubdan qovuldu - Qalmaqal
Bu gün, 11:49 |
|
|
|
| • Banklarda müştərilər belə aldadılır – Faiz fırıldağı
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Yaşı 31-dən yuxarı olan əsgərlərin ordudan tərxisinə başlanıldı
Bu gün, 11:39 |
|
|
|
| • Anna Akopyan İrəvanda TED Talks təşkil edəcək, ilk qonağı Paşinyan olacaq
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • “Azəripək” səhmdar cəmiyyətə çevrilir
Bu gün, 11:33 |
|
|
|
| • Bakıda DƏHŞƏT: - kişi özünü binadan atdı
Bu gün, 11:28 |
|
|
|
| • Ermənilərin rəhbərlik etdiyi şirkətin Bakı məhkəmələrinə uzanan “ƏL”İ - Türk iş adamının həbsində “FRANSIZ BARMAĞI”
Bu gün, 11:25 |
|
|
|
|
