HÖKUMƏTDƏN XALQA QARŞI DAHA BİR ADDIM
Tarix: 29-11-2011, 11:40 | Çap et
 “ƏHALİYƏ VERİLƏN KREDİT FAİZLƏRİ YÜKSƏKDİR”
Bu gün ölkənin maliyyə bazarında əhalini, eləcə də sahibkarları narahat edən ən mühüm məsələ verilən kredit faizlərinin normadan daha yüksək olmasıdır. Digər ölkələrdə faiz marjanın dərəcəsinə (kredit və depozit faiz dərəcələri arasındakı fərq) çox ciddi şəkildə nəzarət olunur. Çünki bu rəqəm ölkənin istehlak bazarına təsir edəcək ən mühüm amillərdən biridir. Ölkədə kredit faizlərinin aşağı olması yerli istehsalı stimullaşdırmaqla yanaşı, istehlak bazarında da qiymətlərin aşağı olmasına təsir göstərir. Ölkədəki mövcud vəziyyətə nəzər salsaq, faiz marjanın dərəcəsi kifayət qədər yüksəkdir. Ən yaxşı halda təklif olunan bank kreditlərinin illik göstərici 22-24% və hətta daha yüksək, deposit göstəricisi isə-10-12% təşkil edir. Eləcə də kreditlərə əlavə olunan komision və siğorta xərclərini də bura əlavə etsək, o zaman kreditlərdən yararlanmağın nə qədər səmərəsiz olduğunu görə bilərik.
Hazırda Azərbaycanın maliyyə bazarında 40-dan çox bank fəaliyyət göstərsə də, onların hamısı əhalinin bank tələbatlarını ödəmək iqtidarında deyil. Müxtəlif banklarda təklif olunan kredit faizləri isə bir- birindən kifayət qədər fərqlənir. Bir sıra banklar öz fəaliyyətlərini yalnız korporativ maraqlar istiqamətində qurmağa üstünlük verirlər. Azərbaycanın bank sisteminə nəzər yetirsək, görərik ki, ölkənin 5 iri bankının bank sisteminin ümumi göstəricisində xüsusi çəkisi 58% paya malikdir, ardınca gələn digər 10 bankın bu göstəricidə ümumi payı isə 23,1% -dir.
Banklara yönəlmiş pul axının sürətləndiyi və artdığı bir dövrdə kredit faizlərinin realdan çox olması insanlarda sual doğurur. Misal üçün qeyd edə bilərik ki, qonşu Türkiyədə depozit faizi təxminən 9, kredit faizi isə təxminən 15-dir. Ölkənin maliyyə institutlarının bazara təsiri isə nədənsə çox zəifdir. Milli Bankın həyata keçirdiyi üçot faiz dərəcəsi və yaxud kredit bazarına təsir etmək alətləri iöz təsirini göstərmir. Maliyyə böhranından əvvəki dövrdə banklarda vəziyyət daha normal idi. Maliyyə böhranı dövründə Milli Bankın qısa zamanda üçot faiz dərəcəsini 15% dən 2% salmaq, ölkədə pul siyasətinə təsir edə bilməyib. Bu ilin əvvəlində isə kredit faizlərinin 3% dən-5%-ə, daha sonra 0,25% yenidən artırılması belə bankların pul siyasətində öz əksini tapmır. Əslində Milli Bankın bu addımı ölkədə maliyyə böhranına yönəlmiş və pul siyasətinə təsir edə biləcək bir addım olmalı idi. Ölkədəki mühüm banklardan birinin əməkdaşı mövcud vəziyyəti belə izah edib: “Azərbaycanda hələ ki, bu sistem işləmir. Kredit siyasəti yalnız bazarda tələb və təklif əsasında formalaşır”. Halbuki, maliyyə axınının sürətləndiyi bir dövrdə kredit faizlərinin aşağı düşməsi maliyyə analitikləri tərəfindən mümkün bir hal kimi qiymətləndirilir.
Ekspertlər maliyyə bazarında kredit faizlərinin yüksək olmasını bir sıra səbəblərlə izah etməyə çalışırlar. Müstəqil ekspert Qubad İbadoğlu hesab edir ki, son aylarda maliyyə axınının artmasına baxmayaraq, banklar alınan depozit vəsaitlərini yerləşdirmək çətinlikləri ilə qarşılaşırlar. Bu isə bankların yüksək faizli kredit təklifləri üçün təhlükəli hesab olunur. İqtisadi Təşəbbüslərə Yardım Mərkəzinin rəhbəri Azər Mehdiyev isə mövcud vəziyyəti Milli Bankın maliyyə siyasətində mövcud olan problemlərlə izah edir. Bəzi ekspertlər isə hesab edirlər ki, hazırda Azərbaycanda 12 faizdən yuxarı depozit təklif etmək risklidir. Hətta bu fikir vaxtilə Əmanətlərin Sığortalanması Fondunun apardığı araşdırmalar əsasında səsləndirilmişdi. Onlar hesab edirdilər ki, depozit faizlərinin artırılması kredit faizlərinin də artımına səbəb ola bilər və bu balans zamanla bazar qaydalarına uyğun olaraq tənzimlənəcək. Yerli banklardan birinin əməkdaşı isə cari kredit faizlərinin yüksək olmasını əsasən hazırda bir sıra banklarda mövcüd olan problemli kreditlərin çox olması, depozitlərin 30%-nin rezervdə saxlanılması, yaranan investisiya riskləri və. s kimi səbəblərlə izah edir.
Ekspertlər yaranan problemin ölkədə maliyyə balansının pozulması, eləcə də sahibkara vurulan birbaşa maliyyə zərbəsi kimi xarakterizə edirlər. Kredit faizlərinin yüksək olması sahibkarın xərclərinin artırılmasına səbəb olur ki, bu da ölkədə yerli məhsulun normadan daha baha satılması ilə nəticələnir.
Bu proses yalnız ölkədə idxalı sürətləndirməklə milli iqtisadiyyatın inkişafına, xüsusilə, sənaye istehsalına zərbə vurur. Ölkədə qeyri- neft sənayesinin ÜDM-də payının 4,5% olması bu problemə ən yaxşı misal kimi göstərilə bilər. Mövcud şərait ölkə istisadiyyatına müxtəlif maneələr yaratmaqla yanaşı ölkə iqtisadiyyatını da neft gəlirlərindən asılı vəziyyətdə qoyur.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • "Paşa Dönər"dən 30-a yaxın şikayət, 4 zəhərlənmə... - Cəzası nə olacaq?
Bu gün, 00:42 |
|
|
|
| • Rejimi “Traktor”un qabağına vermək... - Tehran niyə təşvişə düşüb?
Bu gün, 00:38 |
|
|
|
| • Paşa Texnikin həyatı film olur
Bu gün, 00:33 |
|
|
|
| • Rusiya Həsənovu niyə axtarır? – Azərbaycanda diqqətçəkən olaylar
Bu gün, 00:31 |
|
|
|
| • “Georgi lenti” türk ordusuna qarşı təsis edilib - İLGİNC FAKT
Bu gün, 00:24 |
|
|
|
| • Aparıcı Zaur ölkədən birdəfəlik gedir, bütün verilişləri bağlanır - ZARAFAT DEYİLMİŞ
Bu gün, 00:21 |
|
|
|
| • Putin İstanbula getməyəcək, nümayəndə heyətinin siyahısı məlum olub - SİYAHI
Bu gün, 00:18 |
|
|
|
| • Sabirabadda 16 yaşlı qızı 33 yaşlı kişiyə ərə vermək istədilər
Dünən, 22:17 |
|
|
|
| • Erməni parlamentində dava: Köçəryanın atası azərbaycanlıdır! - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 22:13 |
|
|
|
| • Hüseyn axtarışa verilməsindən danışdı - "Hər şey o qədər də dramatik deyil..."
Dünən, 22:11 |
|
|
|
| • 16 ildir kresloda: Direktor rotasiyası niyə yalnız kağız üzərində qalır? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 21:02 |
|
|
|
| • Saleh Səmədovun '9 May' tədbiri: Sovet nostaljisi, yoxsa milli dəyərlərin inkarı? - AKTUAL
Dünən, 20:56 |
|
|
|
| • İlham Əliyevin yüksək vəzifəyə təyin etdiyi Tural Piriyev bu məşhurun oğludur - FOTO
Dünən, 20:03 |
|
|
|
| • Bloger Hüseyn Həsənov Rusiyada axtarışa verilib - TASS
Dünən, 19:57 |
|
|
|
| • Obyektlərin qiyməti niyə "cib yandırır"? - AKTUAL
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Bank kartları ilə bağlı böyük maxinasiya: günahkar təkcə qurban deyil - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanın şərab şirkəti səhmdarlarını - YIĞINCAĞA DƏVƏT EDİR
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Bakıda Nobel qardaşlarının tikdiyi bina sökülür: SAKİNLƏR NARAZIDIRLAR
Dünən, 18:17 |
|
|
|
| • "Suriyalı həmkarımla görüş əla keçdi" - Tramp
Dünən, 18:10 |
|
|
|
| • “Rusiya müharibədə qalib gələ bilmir, Ukraynanın isə…” - deputat
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Neft təhlükəli həddə ucuzlaşır: - Azərbaycanda riskli vəziyyət yarana bilər
Dünən, 18:04 |
|
|
|
| • Şənbə günü Ədalət Partiyasına sədr seçiləcək - Cəmi bir namizəd var
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Nəzarət orqanı “yox” dedi, Qubadlıda 33 milyonluq tender - LƏĞV OLUNDU
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Mərkəzi Bankın proqnozu özünü doğrultmadı – Nə baş verəcək?
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • Univeristetlərdə "kartdan-karta" pul QALMAQALI - AÇIQLAMA
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • Yayımı dayandırılacaq filmin rejissoru: “İçimdə şübhə yaranır ki...” - QALMAQAL
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Razi Nurullayev İmişlidə SSRİ bayrağı qaldıran Səmədovla bağlı DANIŞDI: - “Tanıyıram, seçicimdir, amma…”
Dünən, 17:32 |
|
|
|
| • Töhmət alan Fuad Nağıyev bu idarələrə rəis təyin etdi - İLGİNC
Dünən, 17:25 |
|
|
|
| • “Gedib hər avropalıya başa salmalı deyilik ki, saz nədir?” - Faiq Sucəddinov
Dünən, 17:21 |
|
|
|
| • İbrahim sazişləri Cənubi Qafqazda: - Sülh üçün şans, yoxsa riskli eksperiment?
Dünən, 17:19 |
|
|
|
| • "Bir də ayılır ki, konsert bitib"
Dünən, 17:12 |
|
|
|
| • Londonda Bəxtiyar Sadıqlıya məxsus “Alma” kafesi 2 milyon zərər edib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:05 |
|
|
|
| • 308 saylı məktəbdə BAZAR AÇIBLAR? - RƏSMİLƏR TƏKZİB EDİR
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • Baş tutmayan ssenari: Sığortadan ödəniş aImaq üçün işbazlar yeni hiylə gündəmə gətirir? - VİDEO
Dünən, 17:00 |
|
|
|
| • Təhsil sistemində ƏN YEMƏLİ YER... - BU DA FAKT!
Dünən, 16:57 |
|
|
|
| • Türkiyə generalları Bakıda nəyi müzakirə edir? - MÜHÜM
Dünən, 16:49 |
|
|
|
| • Saleh Səmədovun yerinə gələnə baxın: o da “georgi”li… - NƏ DƏYİŞDİ Kİ?
Dünən, 16:43 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetinin yeni korpusları tikilir, Xankəndidə isə binalar təmir olunur - 65 MİLYONLUQ TENDERLƏR UDULDU
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • “Oğru, dələduz haradan bilir ki, hansısa vətəndaşın filan bankda pulu var?” - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • Ukraynada döyüşən azərbaycanlı muzdlu HƏBS EDİLDİ
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • Deputata məxsus olduğu deyilən şirkət 4,8 milyonluq tenderi uddu
Dünən, 16:23 |
|
|
|
| • Məşhur milyonçunun qardaşı hakim qarşısında – Bakıdakı dəhşətli partlayışda suçlanır
Dünən, 16:19 |
|
|
|
| • Simonyan Bakı və İrəvan arasında sülhə nail olmaqla bağlı səylərinə görə Qazaxıstana minnətdarlığını bildirib
Dünən, 16:15 |
|
|
|
| • “TikTok”da özünü şair kimi təqdim edən İlhamə Elşadqızı məhkəmədə ifadə verib - "Evimə qayıtmaq istəyirəm"
Dünən, 16:14 |
|
|
|
| • Tramp Türkiyədə Putin ilə görüşü istisna etməyib
Dünən, 15:05 |
|
|
|
| • “Ultra Technologies” 4,8 milyon manatlıq İT müqaviləsi qazandı - DETALLAR
Dünən, 15:03 |
|
|
|
| • İrəvan Bakı ilə dərhal sülh sazişi imzalamağa hazırdır - Ermənistan XİN
Dünən, 14:56 |
|
|
|
| • Ruslan Məmmədov İmişlinin icra başçısının müavini vəzifəsindən getdi - Deyir ki, bir ay əvvəl verdiyi qərarı indi açıqlaır...
Dünən, 14:54 |
|
|
|
| • “Nazirlik əməkdaşları 80 manata qıymırlar, maşınları bizim həyətdə saxlayırlar” - BU FAKTDIR...
Dünən, 14:51 |
|
|
|
| • Ermənistan parlamentində vitse-spiker və deputat arasında dava düşüb - KİV
Dünən, 14:46 |
|
|
|
|
