İran üçün Qarabağda iki sürpriz: - Bunu nə gözləyir, nə də arzulayırdılar
Tarix: 3-11-2020, 10:58 | Çap et
Qarabağdakı müharibənin əvvəlindən İran özünü qəribə aparmağa başladı. Əvvəlcə İranın Ermənistana silah tədarükü üçün Rusiyaya dəhliz verdiyi barədə məlumatlar var idi. Sonra İran mediası “şabalıdı oddan çıxartmağa” və nüfuzlarını qorumağa başladı: münaqişə zamanı hərbi yüklərin keçməsi üçün İranın sərhədlərini bağlaması barədə müxtəlif sujetlər nümayiş etdirildi.
Ancaq bütün bu baş verənlərin fonunda Xameneyinin beynəlxalq məsələlər üzrə müşavirindən tutmuş, İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) generallarına və müxtəlif rəsmi qurumlara qədər bütün rəsmilər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiklərini bildirdilər. İndi iranlılar münaqişənin həlli üçün öz təkliflər paketini hazırlayıblar və diplomatik fəallıq nümayiş etdirməyə çalışırlar.
AYNA-nın mövzuya dair suallarını rusiyalı politoloq, İran və Yaxın Şərq üzrə araşdırmaçı İqor Pankratenko cavablandırıb.
- İndi iranlılar Qarabağ münaqişəsinin həllində diplomatik sahədə fəal olmağa çalışırlar. Bu fəallıq necə xarakterizə edilə bilər?
- İranın addımlarının, bəlkə də ən dəqiq tərifi belədir: “hərəkətə başlayan qatara tullanmaq arzusu”. Hesab edirəm ki, mövcud münaqişənin inkişafı Tehran üçün bir sürpriz oldu. Hər şeyin hər zamankı kimi olacağına inanırdılar – bir-iki gün atışacaq və dağılışacaqlar, İran sülh çağırışı ilə müraciət edəcək, bundan bəzi siyasi dividendlər əldə edəcək və hər şey əvvəlki məcraya qayıdacaq. Amma hər şey başqa cür oldu. Əvvəlcə, erməni tərəfinin silahlı təxribatlarına qəti və sərt reaksiya, sonra da Azərbaycan Ordusu, Türkiyənin Suriyada, İraqda və Liviyada müharibələr aparmaq təcrübəsini tamamilə mənimsədiyini göstərən uğurlu qurtuluş kampaniyasına başladı. Bu faktor Azərbaycan Ordusuna erməni müdafiəsini karton qutu kimi əzməyə imkan verdi.
Tehran üçün xoşagəlməz başqa bir sürpriz də Türkiyənin bölgədəki rolunun kəskin şəkildə artması və indi münaqişə tərəflərindən biri olan Bakının İranın vasitəçiliyinə çox ehtiyac duymaması oldu. Üstəlik, İranın özündə dörd Azərbaycan sərhəd əyalətinin əhalisinin həvəslə Azərbaycanın apardığı azadlıq kampaniyasını dəstəkləməsi və hakimiyyətə birmənalı şəkildə Ermənistanla “birlikdə oynaması”na imkan verməyəcəklərini anlatmaları da öz sözünü dedi. Yəni, bu regionda otuz ildir mövcud olan bütün köhnə İran sxemləri bir gecədə çökdü. Buna görə də Tehranın tələm-tələsik aktivliyi olduqca başadüşüləndir: təcili olaraq bir şey etmək lazımdır, amma tam olaraq hansı addımlar atılmalıdır, bu, aydın deyil.
- İran bu münaqişədən nə gözləyir? Tehran Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəklədiyini açıqlayır, ancaq biz özümüz ərazi bütövlüyümüzü bərpa ediriksə, hansısa başqa planların təklif edilməsinin nə mənası var?
- Söhbət hər hansı bir plandan yox, İranın “simasını qorumasından”, yəni Qafqazda sistemli xarici oyunçular arasında olmaqdan, vasitəçilər qrupunda qalmaq səyindən gedir. İndi İran üçün ən vacib olan budur, hansısa sülhməramlı həll planları deyil. Türkiyənin və daha da çox İsrailin bölgədə güclənməsinin qarşısını almaq indi İranın əsas vəzifəsidir.
- Azərbaycanda əksəriyyət rəsmi olaraq Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsini elan etməsinə baxmayaraq, İranı ermənipərəst bir ölkə hesab edir. Onlar nə qədər ermənipərəst ola bilər? Doğrudanmı bu mövzuda İranda müsəlman həmrəyliyi yoxdur?
- Məncə, bu, çox emosional qiymətləndirmədir. Bəli, Ruhaninin rəhbərliyi dövründə bu məsələdə Ermənistanın lehinə bir siyasət vardı. Çünki İranın yerli erməni diasporu beynəlxalq əlaqələri sayəsində sanksiyalardan yan keçmək üçün keçidlərin yaradılmasında fəal iştirak edirdi. Ancaq bu siyasət prinsipial deyildi. İndi hakimiyyətə yeni bir rəhbərlik gələcək, parlament yenilənəcək və bu balanssızlıq ortadan qalxacaq. Buna görə də məsələni dramatikləşdirməyə dəyməz. Tehran heç vaxt açıq şəkildə ermənipərəst mövqe tutmayacaq. O ki qaldı bayaq dediyim balanssızlıqlara, onsuz da bu faktor İranın yaxın gələcəkdə Cənubi Qafqazdakı hesablaşmaq və münasibət qurmaq məcburiyyəti doğuran bir qüvvə kimi qalmasına təsir etməyəcək. Buna görə də daha emosiyalara qapılmayaraq, real vəziyyətin daha çox təhlili və İranla münasibətlərin qarşılıqlı faydalı modellərinin axtarışına davam etmək lazımdır. Yəni Azərbaycanın müstəqilliyini elan etdiyi andan bəri apardığı Bakının Tehrana qarşı uğurlu siyasətinə davam etmək lazımdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Bakıda dostların faciəvi ölümü ilə bağlı sensasiya - "Mümkünsüzdür, kimsə elə bil…"
Bu gün, 18:20 |
|
|
|
| • Bakıda taksilərin qiyməti qalxdı: Bəzi ərazilərə gedişhaqqı 35-40 manatdır - FÜRSƏTCİLLƏR İŞ BAŞINDA...
Bu gün, 18:13 |
|
|
|
| • Lavrovun Türkiyə səfərinin əsas məqsədi… - ŞƏRH
Bu gün, 17:07 |
|
|
|
| • Media sahibləri saytların dayanıqlığına resurslar ayırmalıdır - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 16:58 |
|
|
|
| • “İlkin həyatımı xilas edib”
Bu gün, 16:53 |
|
|
|
| • Hökumət saytı Samir Şərifovu hələ də maliyyə naziri kimi görür… - FOTOFAKT
Bu gün, 16:49 |
|
|
|
| • Bu qədər saxtakarlıq, bu qədər ədalətsizlik olmaz! - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 15:55 |
|
|
|
| • Cənubi Qafqaz uğrunda Fransa, Rusiya və Amerika arasında gərginlik yaranır - Qlobal güclərin güc savaşı
Bu gün, 15:50 |
|
|
|
| • Britaniya səfiri BBC-nin Bakı ofisinin bağlanmasından məyus olub - "Müstəqil və peşəkar media..."
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Trampın Ukrayna üzlərində alveri: “Rusiya ilə də düşmən olacaqlar” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • Ukraynaya görünməmiş hücum: - Müharibə tarixində İLK
Bu gün, 15:41 |
|
|
|
| • Ali məktəblərdə dərslər təxirə salındı - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:38 |
|
|
|
| • Siyasət səhnəsində yeni “tamaşa”: Final necə olacaq? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 15:35 |
|
|
|
| • Arvadı mühasib, qardaşı oğlu müavin idi: Bələdiyyə sədri maaşları özü alıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 15:31 |
|
|
|
| • Təbriz İranda fəallaşdı – Bakı hazırdırmı?
Bu gün, 15:26 |
|
|
|
| • "Allahıma minnətdaram ki, 40 yaşımda məni çox böyük bir çətinliyə saldı"
Bu gün, 13:24 |
|
|
|
| • Bakı və İrəvan müharibəyə başlaya bilər: hazırıq – Dekoti
Bu gün, 13:21 |
|
|
|
| • Vəkil Tükəzban Aşurova barəsində hökm çıxarıldı - 10 min alıb...
Bu gün, 13:17 |
|
|
|
| • Rusiya xofu AB-ni çalxalayır: daha 300 min əsgər… - KİV
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Trampın bəyanatları Zelenskinin reytinqini daha da qaldırdı - "O, vətənpərvər və güclü liderdir..."
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Əliyev tezliklə Zəngəzurun açıldığını elan edəcək - Xaçikyan
Bu gün, 09:26 |
|
|
|
| • Şabranda təhsil adına biabırçılıqlar... - NAZIRIN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 09:22 |
|
|
|
| • "Onsuz da səndən başqasına küsə bilmirəm..."
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Qəbələnin başçışı “qış yuxusuna” gedib - RAYONUN QARLI YOLLARI HƏR AN TƏHLÜKƏYƏ ÇEVRİLİB
Bu gün, 09:10 |
|
|
|
| • İrəvanın revanşist siyasəti: Sülh istiqamətində həllini gözləyən çox məsələlər var? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Bakı ilə Ankara vasitəsilə danışa bilər... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 08:58 |
|
|
|
| • Naxçıvanda daha KİMLƏR GEDİR? - İLGİNC
Bu gün, 08:52 |
|
|
|
| • DİM-in imtahan sistemində növbəti XAOS - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 08:43 |
|
|
|
| • Trampın məqsədi münaqişəni yox, hərbi əməliyyatları dayandırmaqdır - Tofiq Zülfüqarov
Bu gün, 08:33 |
|
|
|
| • "Eybi yoxdur, qoy mən ucuz aktyor olum, amma xalq məni sevsin"
Bu gün, 08:27 |
|
|
|
| • Putin narahatdır: Lavrov təcili Türkiyəyə gedir – Səbəb
Bu gün, 08:24 |
|
|
|
| • Rövşən Əsgərov Rusiyada 130 min rubl borc qoyub? - İDDİA
Bu gün, 08:21 |
|
|
|
| • Britaniya Rusiyaya qarşı böyük sanksiyalar paketini açıqlayır
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • “Yeni Ermənistan Respublikası” yaradılır? - Paşinyanın bəyanatı İrəvanda süngü ilə qarşılandı
Bu gün, 00:51 |
|
|
|
| • “Əgər onlar uğur qazansalar, bu, Almaniyada de-fakto demokratiyanın sonu olacaq” - Mark Bernhard
Bu gün, 00:47 |
|
|
|
| • Erməni əsgər “ildırım sürəti ilə” öldü
Bu gün, 00:43 |
|
|
|
| • Gənc şair Həsən Kür intihara cəhd edib, vəziyyəti ağırdır - AÇIQLAMA
Dünən, 23:38 |
|
|
|
| • "Hər ikimiz fevralın 29-da anadan olmuşuq"
Dünən, 23:34 |
|
|
|
| • 5 il həbs cəzası alan ekspert 2 ay sonra azadlığa çıxdı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 23:28 |
|
|
|
| • "Global Media Grup" növbəti kiberhücumla bağlı rəsmi məlumat yaydı - ayın 24-dək...
Dünən, 23:25 |
|
|
|
| • Ölümdən sonrakı həyat: mənim ala bilmədiyim pensiyamı ailəm niyə almasın? - AKTUAL
Dünən, 15:00 |
|
|
|
| • “Salyan-Aqrotexservis” ASC səhmdarlarının toplantısı keçiriləcək
Dünən, 14:58 |
|
|
|
| • "Zəngəzuru" "qırmızı xətt"i hesab edən İran... - niyə dəhlizin öz ərazisindən keçməsinə çalışır?
Dünən, 11:42 |
|
|
|
| • 2 həftə ərzində növbəti Rusiya-ABŞ görüşü olacaq - Sergey Ryabkov
Dünən, 11:40 |
|
|
|
| • Paşinyan bu əməlinə görə də cavab verəcək - Elçin Alıoğlu yazır...
Dünən, 11:38 |
|
|
|
| • Aİ Ukraynaya 20 milyard dollar həcmində hərbi yardıma hazırlaşır
Dünən, 11:34 |
|
|
|
| • "`Expressbank` niyə müştəriyə kömək etmək istəmir?" - MÜRACİƏT
Dünən, 11:33 |
|
|
|
| • "Allahsız o deyil e, onu ora soxuşdurandır!" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 11:27 |
|
|
|
| • Zelenski 9 trilyon dolları ABŞ-a HƏDİYYƏ EDƏCƏK? - Trampın AĞILASIĞMAZ TƏLƏBİ
Dünən, 11:22 |
|
|
|
| • Qarabağ Universitetində “əlavə işlər” üçün 330 minlik müqavilə - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:17 |
|
|
|
|
