CHP-nin HDP-ni Məclisə salmaq üçün şok planı
Tarix: 28-06-2018, 09:17 | Çap et
Türkiyədə bir tərəfdən seçici, digər tərəfdən isə millət vəkili sayına əsasən seçici sayı çıxarılmalıdır. Bu rəqəm adətən 10 min ilə 100 min arasında dəyişir.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında hüquqşünas, professor Fərhad Mehdiyev Türkiyədə keçirilən seçkidən 11,2 faiz səs toplayan MHP-nin 49, 11,5 faiz səs toplayan HDP-nin isə 66 deputat yeri qazanması səbəbini şərh edərkən deyib. O bildirib ki, Türkiyədə proporsional partiya siyahıları seçicilərə təqdim olunur:
“Türkiyədəki proporsional sistemdə ölkə ərazisi bir bötüv seçki dairəsi kimi götürülmür. Hər seçki bölgəsinin namizədləri və seçiləcək millət vəkili sayı fərqlidir. Ayrıca ölkə səviyyəsində (bölgə deyil) 10% baraj sistemi tətbiq olunur; belə ki, bir siyasi partiya hansısa rayonda bütün yerləri qazanmış olsa da, bütün ölkədə səs verən seçicilərin azı 10% səsini toplamalıdır, yoxsa parlamentə düşə bilməz.
Məsələn, tutaq ki, Türkiyədə 60 milyon seçici var və Böyük Millət Məclisinə 600 nəfər millət vəkili seçilməlidir. Yəni Türkiyədə 100 min seçiciyə bir deputat düşür. İnzibati ərazi vahidlərinin də sayını nəzərə almaq vacibdir.
İstanbulda 14 milyon əhali yaşayır. Lakin bunların hamısı İstanbulda qeydiyyatdan keçməyib. 7-8 milyon əhalinin İstanbulda qeydiyyatda olduğunu söyləyə bilərik, Ankarada isə 2 milyon götürmək olar. Onda İstanbuldan hardasa 80, Ankaradan isə 20 millət vəkili seçilməlidir”.
Professor vurğulayıb ki, TBMM seçkilərində hər partiyanın aldığı faizlər göstərilir:
“Bu ortalama faizdir. Ona görə ilk baxışda yaxın görünən faizlər üzrə qazanılan deputat yeri fərqləri bəzən böyük olur".
Professor qeyd edib ki, səs faizləri ilə parlamentdəki yerlərin qeyri-dəqiq bölgüsünə səbəb parlamentdəki yerlərin bölüşdürülməsindən sonra artıq qalan səslərin hesablanması, ikincisi isə d’Hondt sistemidir:
“Əgər Türkiyədə təxminən 100 min nəfərə bir millət vəkili düşürsə, onda bir partiya siyahısına 120-130 min nəfər səs verdikdə, artıq qalan 20 min səsin taleyi nə olacaq? Nəzərə alaq ki, hər partiyanın topladığı səslər hesablananda belə artıqlar qalır. Ona görə sistemdə xüsusi cədvəl üzrə riyazi bölgü aparılır. Adətən burada nəticə ən çox səs alan partiyaların xeyrinədir. Belə ki, artıq qalan səslər birinci partiyaya, bəzən isə həm birinci, həm də ikinci partiyaya yazılır. Məsələn, CHP nəyə görə çalışırdı ki, HDP bariyeri keçsin? Çünki HDP ölkə çapında 10% səs toplaya bilməsəydi, onun cənub-şərqdə topladığı bütün səslər AKP-yə gedəcəkdi. Qısacası, AKP həm icra hakimiyyətinə, həm də qanunvericilik hakimiyyətinə tam sahiblənəcəkdi. HDP-nin Məclisə girməsini zəmanət altına almaq üçün bir çox CHP-çi HDP-dən millət vəkilliyinə namizədliyini vermişdi, məsələn, Əhməd Şık kimi. Bundan başqa da bir çox CHP-çi seçici HDP-yə səs verdi. CHP-nin bu planı tutdu, HDP parlamentə düşdü".
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun yeni binası 18 milyon manata təmir ediləcək
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • “O da mənim kimi evini dələduzlardan ala bilmədi, ürəyi dayandı” - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:13 |
|
|
|
| • Trampın Putinə loyallığı Moskvanı ruhlandırıb... - Azərbaycanın rəyi necə olmalıdır?
Bu gün, 10:10 |
|
|
|
| • Kopırkinin İrəvandakı təmasları xəbərdarlıqdır - ÇÜNKİ...
Bu gün, 09:54 |
|
|
|
| • Daşqın Rəcəblinin bacısına yeni vəzifə verildi - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • 3 ildə Ukraynada öldürülən Rusiya hərbçilərinin SAYI
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • Ermənistan XİN Akopyanın diplomatları təhqir etməsini şərh etmədi - KİV
Bu gün, 09:40 |
|
|
|
| • Professor iranpərəstlərin hədəfinə çevrilib - AÇIQLAMA
Bu gün, 09:39 |
|
|
|
| • Paşinyanın bu qərarı aranı qarışdıracaq... - Ciddi dəyişikliklərə gedir
Bu gün, 09:30 |
|
|
|
| • “Bakı-Moskva münasibətləri niyə “qara qutu” üzərində qaldı?” - Zahid Oruc
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Əmək Məcəlləsi `Quran` ayəsi deyil ki... - Ekspert danışır...
Bu gün, 09:17 |
|
|
|
| • "Fevral ayının 19-dan platformada qalmışıq!" - NEFTÇİLƏR HARAY ÇƏKDİ...
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • Salyanda fermerin torpağı zorla əlindən alınıb - VİDEO
Bu gün, 09:09 |
|
|
|
| • Xarici vətəndaşın Azərbaycanda qurduğu şirkəti - BAĞLANIR
Bu gün, 09:02 |
|
|
|
| • ABŞ və Avropa niyə müdafiə etdiklərini sonda tək buraxır? - FAKT BUDUR!
Bu gün, 09:00 |
|
|
|
| • Azərbaycan ilə Pakistan arasında əlaqələr strateji xarakter daşıyır - ŞƏRH
Bu gün, 08:56 |
|
|
|
| • Azərbaycan və Pakistan münasibətləri yeni inkişaf mərhələsinə yüksəlib - İsrafil Kərimovun yazısı
Bu gün, 08:53 |
|
|
|
| • Bakı açıqladı, 4 ölkə razılaşdı: Dəhlizlə bağlı son maneə var - Görünəni odur ki...
Bu gün, 08:37 |
|
|
|
| • "Azərbaycan Ordusu Xocalının qisasını aldı" - deputat
Bu gün, 08:35 |
|
|
|
| • Vətəndaşın borcu borcdur: öləndə də alırlar... - Vətəndaşa olan borc isə...
Bu gün, 08:33 |
|
|
|
| • Sahibkarlar milyonları niyə ölkəyə qaytarmırlar? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 08:29 |
|
|
|
| • Cərimələr sürücüləri bezdirəndə - ekspertlər deyir ki...
Bu gün, 08:19 |
|
|
|
| • Putin elan etdi: "Yeni ərazilərdəki" sərvəti ABŞ-la bölür! - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 07:10 |
|
|
|
| • Fransa Azərbaycana müharibə elan etdi? – Təcili iki addım atılmalıdır
Bu gün, 07:08 |
|
|
|
| • Burda 8 MART TƏDARÜKÜ indidən başlayıb... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 04:51 |
|
|
|
| • Tramp Ukraynaya borcu qabartdı, Makron qolundan dümsüklədi: "Elə deyil..." - ABŞ və Fransa liderləri kameralar qarşısında dilləşdi
Bu gün, 04:41 |
|
|
|
| • Millət vəkili Könül Nurullayevanın bahalı aksesuarı diqqət çəkib - FOTO, VİDEO
Bu gün, 04:32 |
|
|
|
| • "Bunu povestimdə yazmağım, guya, Ramiz Mehdiyevin xətrinə dəymişdi" - Seyran Səxavət
Bu gün, 04:25 |
|
|
|
| • Yalnız sertifikatlaşdırılmış spirtli içkilərdən istifadə etmək vacibdir - ÇAĞIRIŞ
Bu gün, 00:55 |
|
|
|
| • Abşeronda təhsil adına RƏZALƏT... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:49 |
|
|
|
| • Zelenski getməyə hazırdır, amma... – Kiyevin əsas şərtləri
Bu gün, 00:41 |
|
|
|
| • Zelenski cəmiyyət üçün zəhərli fiqura çevrilir - Rusiya Prezidenti
Bu gün, 00:24 |
|
|
|
| • Cəlilabadda şikayətləri dinləyən yoxdur... - MÜRACİƏT
Bu gün, 00:21 |
|
|
|
| • "Bir gündə bütün rus bölmələrini bağlaya bilməzsiniz..." - partiya sədri
Bu gün, 00:14 |
|
|
|
| • 2025-ci ildə Azərbaycanla Ermənistan SÜLH BAĞLAYACAQMI? - AKTUAL
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • "O məsuliyyəti üzərimdə hiss edirəm..."
Bu gün, 00:09 |
|
|
|
| • Bu gün ilk çərşənbədir
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • Binəqədi icra başçısı 34 AİLƏYƏ QARŞI - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 00:02 |
|
|
|
| • "Birdən maşını saxlayaram, kimsə gəlib vurar..."
Dünən, 23:23 |
|
|
|
| • “Həmin media orqanları anti-Azərbaycan fəaliyyəti ilə məşğul idi” - AÇIQLAMA
Dünən, 23:21 |
|
|
|
| • Çarukyan bloger Bellanı həbsdən xilas etdi – Necə?
Dünən, 23:17 |
|
|
|
| • “Rusiya Ermənistanı xilas edə bilmədi, Qərb də xilas edə bilməyəcək” - FAKT BUDUR!
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Gəncə Təmir Quraşdırma” ASC səhmdarlarını - YIĞINCAĞA ÇAĞIRIR
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Trampdan gözlənilməz əmr: - “Bu, Putini çox sevindirəcək”
Dünən, 18:30 |
|
|
|
| • "O, dünyaya ona görə gəlib ki, mütləq mənə baxsın?"
Dünən, 18:15 |
|
|
|
| • Bakıda oğlu həbsdə olan süpürgəçinin başına iş açdılar - 26 min manat...
Dünən, 18:14 |
|
|
|
| • Aİ Rusiyaya qarşı 17-ci sanksiyalar paketi hazırlayacaq - Kallas
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Fransa səfirinin siyasi hiyləgərliyi: Bu dəfə tələyə özü düşəcək - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:59 |
|
|
|
| • Azərbaycana smartfonlar hansı ölkələrdən və neçəyə gətirilib? - SİYAHI
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • "İrəvan Bakı ilə sülh bağlamayacaq, bu, Ermənistan üçün ciddi problem yaradacaq" - Areşevdən XƏBƏRDARLIQ
Dünən, 17:50 |
|
|
|
|
