NATO sammiti: tarixi olmalı idi, amma olmadı - NƏ BAŞ VERİR?
Tarix: 15-07-2024, 07:33 | Çap et
Vaşinqtonda keçirilən yubiley sammitində, həqiqətən tarixi sıçrayışlı qərarlar əvəzinə (və burada təkcə Ukraynanın gələcək üzvlüyü ilə bağlı deyil), NATO əvvəldən olduğu kimi öz “köklərinə” - öz bürokratik mexanizminə qayıtdı.
Bu mexanizm zərif, lakin çox ləngdir - çünki o, 1949-cu ilin aprelində SSRİ-nin tammiqyaslı silahlı hücumuna, eyni yöndəmsiz, dəhşətli mexanizmə cavab vermək üçün yaradılmışdır.
Tarixi ərzində Alyans bir neçə uğurlu, lakin eyni dərəcədə yavaş təşkilati və bürokratik transformasiyalardan keçmişdir:
“Soyuq müharibə” başa çatdıqdan sonra;
11 sentyabr 2001-ci il “əl-Qaidə” hücumlarından sonra;
2014-cü ilin fevralında Rusiyanın Ukraynaya qarşı təcavüzünün birinci hibrid mərhələsindən sonra.
Bu transformasiyaların heç biri nə tez, nə də vaxtında olmadı - NATO həmişə hadisələrə, təhdidlərə qabaqcadan reaksiya əvəzinə sonradan reaksiya verdi (çox gecikmə ilə). Bəli, hər şeydən sonra, NATO-nun kollektiv təhlükəsizlik sisteminin fəlsəfəsi yarandığı ilk gündən qabaqlayıcı deyil, çəkindirmə və cavab verməkdən ibarət olmuşdur.
Bununla belə, Avropa və Avro-Atlantik təhlükəsizliyinə təhdidlərin dinamikası, dəyişkənliyi də hər dəfə artıb.
Cari qərarlarda Alyans aşağıdakı əsas məqamlara diqqət yetirib:
üzv ölkələrin ÜDM-nin 2%-nin öz təhlükəsizliyi və müdafiəsi üçün qeyri-kafi məcburi xərcləmə probleminin həlli (bu gün Alyansın 32 ölkəsindən yalnız 4-ü 1,28%-dən 1,81%-ə qədər xərcləyir ki, bu da əvvəlki dövrlərdən o qədər də çox deyil) və limitin 3%-ə qədər artırılması ilə bağlı müzakirələrə başlamaq;
bütün üzv ölkələrin hərbi-sənaye kompleksi arasında koordinasiya və əməkdaşlığın gücləndirilməsi;
Rusiya Federasiyasından gələn təhlükəyə uzunmüddətli müqavimət göstərmək üçün Avropada öz strateji zərbə imkanlarını inkişaf etdirmək;
hibrid və kiber təhlükələrə cavab vermək üçün formal təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması;
Ukraynaya daimi dəstək və yardım göstərmək üçün rəsmi təşkilati və bürokratik mexanizmlərin yaradılması və dövlətimizin təşkilata rəsmi dəvət olunması üçün siyasi ilkin şərtlərin təmin edilməsi.
Bununla belə, əlavə olaraq, ən mühüm problem qalır: müttəfiqlərin bütün mövcud mexanizm və vasitələrdən faktiki istifadə etmək üçün siyasi iradəsi.
Axı 75 il əvvəl Şimali Atlantika Alyansı məhz ona görə yaradılmışdı ki, ona üzv olan ölkələrin orduları heç vaxt döyüşməsin. Və indiyədək Alyans bu ideal çərçivələrə əməl etməyi bacarıb. Bununla belə, müttəfiqlər yadda saxlamalıdırlar ki, bu çərçivə əsasən NATO ordularının döyüşə girmək istəyinə, eləcə də siyasi liderlərin həmişə yalnız təhdidlərə cavab vermək demək olmayan vaxtında və düzgün qərarlar qəbul etməyə real istəyinə görə mövcuddur.
Müəllif: Taras Jovtenko – Ukraynalı beynəlxalq təhlükəsizlik eksperti
Mənbə: UNİAN
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • İlhamə Bədəlova və “Nə varsa”... – Sosial dəyişiklik yaradan unikal layihə
Bu gün, 00:30 |
|
|
|
| • “Əlisa Nicatı həkimə göstərib, beynini müalicə etmək lazımdır, ona meydan verənlər də...” - ETİRAZ
Bu gün, 00:23 |
|
|
|
| • "AŞPA Gürcüstan dövlətinə təzyiq göstərir" - deputat
Bu gün, 00:21 |
|
|
|
| • Marketlərin kampaniya adı ilə təşkil etdikləri FIRILDAQÇILIQ? - İstifadə tarixinə 1-2 gün qalmış məhsullar niyə satılır?
Bu gün, 00:18 |
|
|
|
| • SOCAR-da benzin əvəzinə su vurulub - İDDİA
Bu gün, 00:14 |
|
|
|
| • "Ölkəmizdə çirkin niyyətlərini həyata keçirmək istəyən qüvvələr..." - ŞƏRH
Bu gün, 00:07 |
|
|
|
| • Sürpriz səfər: Bakı və Tehran üçüncü oyunçulara mesaj verir? - AKTUAL
Bu gün, 00:05 |
|
|
|
| • “Paşinyan başa düşür ki, yeni müharibə onun devrilməsi ilə bitəcək” - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • "Uşağın şüuraltısı pozulur" - ETİRAZ
Dünən, 22:34 |
|
|
|
| • İran-Azərbaycan münasibətləri normallaşacaq? – Tehran Bakının İsraillə dostluğunu...
Dünən, 22:32 |
|
|
|
| • Qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi Rusiyanın "Pantsir-S" raketi ilə vurulub - Azərbaycan hökumətindəki mənbə
Dünən, 22:27 |
|
|
|
| • AZAL-ın qəzaya uğrayan təyyarəsi quşlarla toqquşmayıb
Dünən, 22:26 |
|
|
|
| • Azərbaycan təyyarəsinin qəzaya uğraması barədə yekun hesabatın hazırlanması işlərinə başlanılıb
Dünən, 21:15 |
|
|
|
| • Qazaxıstan AZAL təyyarəsinin qəzası ilə bağlı ilkin hesabatı dərc edib
Dünən, 19:51 |
|
|
|
| • “Mayda İranla bağlı çox maraqlı hadisələrin şahidi olacağıq” - GƏLİŞMƏ
Dünən, 19:02 |
|
|
|
| • Azərbaycanda məktəblər pullu olacaq? - AKTUAL
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • Maliyyə Nazirliyinin tenderləri ləğv edilir
Dünən, 18:58 |
|
|
|
| • Paylan kənardan ermənilərə müharibəyə hazırlaşmağa həvəslədirərkən... - AKTUAL
Dünən, 18:14 |
|
|
|
| • İcra başçısı həmin gün harada olub? – Deputat və şöbə müdirindən Novruzova cavab
Dünən, 18:10 |
|
|
|
| • Suriyanın keçmiş daxili işlər naziri yeni hakimiyyətə təslim olub
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • “Zevs”in qardaşı hakim qarşısına çıxır - 12 ilə kimi həbs!
Dünən, 18:03 |
|
|
|
| • Həkimdən deputata cavab: - "Cəsarətin çatırsa, get ona diplom verəndən soruş"
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Eçmiədzindəki qondarma “Artsax bayrağı” SÖKÜLDÜ
Dünən, 17:52 |
|
|
|
| • Pezeşkian Şəhriyardan paylaşım etdi, etirazla qarşılaşdı - "Türkcə şeir paylaşmaq yaxşıdır, ancaq..."
Dünən, 17:43 |
|
|
|
| • "O zaman biz təhsilin keyfiyyətindən danışa bilərik..."
Dünən, 17:40 |
|
|
|
| • Şagirdlərin davamiyyəti onların qiymətlərinə təsir edəcək? - AÇIQLAMA
Dünən, 17:36 |
|
|
|
| • Arvadını baltalmaqda təqsirləndirilən şəxsə hökm oxunub
Dünən, 17:30 |
|
|
|
| • Mesaj verildi: - İranda çevriliş olacaq
Dünən, 17:22 |
|
|
|
| • Ermənistan buna qarşı çıxsa... dalan ölkəsi olaraq qalmaqda davam edəcək
Dünən, 17:16 |
|
|
|
| • Azərbaycanda Amnistiya Aktı HAZIRLANACAQ? - AKTUAL
Dünən, 17:08 |
|
|
|
| • "6 aydan çoxdur müalicə alıram, illərlə dərman içməliyəm" - VİDEO
Dünən, 17:02 |
|
|
|
| • Ötən il ölkədən quru yolla çıxan 615 min azərbaycanlı kimlərdir? – Rəsmi açıqlama
Dünən, 16:59 |
|
|
|
| • Tramp və Putin niyə hələ də görüşməyib? - "Parlamentskoy qazeta"
Dünən, 16:56 |
|
|
|
| • İlyas İsmayılovun son durumu açıqlandı
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Azərbaycan meşəsinə sızmış “qardaşlar”: hansı ölkədən göndəriliblər? – İlkin versiya
Dünən, 16:48 |
|
|
|
| • Gəncə sakinindən hədə-qorxuyla 100 min dollar tələb etməkdə şübhəli bilinən şəxslər saxlanılıb
Dünən, 16:43 |
|
|
|
| • Erməni batalyonu “Arbat”ın yaradıcısının öldüyü partlayışı Ermənistan vətəndaşı kamikadze törədib
Dünən, 16:41 |
|
|
|
| • İlahiyyat İnstitutunda diplomların verilməsi niyə gecikir? – Dövlət Komitəsi açıqladı
Dünən, 16:39 |
|
|
|
| • Tiktokda “Bakcell”in adından dələduzluq edilir – Xəbərdarlıq
Dünən, 16:36 |
|
|
|
| • “Mirka Trade” şirkəti kapitalından 20 min manat geri götürdü
Dünən, 16:32 |
|
|
|
| • Əlillik təyin etdirəcəyini vəd verərək nüfuz alverində təqsirləndirilən şəxs məhkəmə zalından həbs olunub
Dünən, 16:24 |
|
|
|
| • "Paşinyan türklərin ayaqlarına düşür" - Şarmazanov
Dünən, 16:22 |
|
|
|
| • “Artıq bu qədər olmaz, aksiya keçirəcəyik...” - MAAŞLARI KÜTLƏVİ ŞƏKİLDƏ AZALDILIB
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Rövşən Mehdiyev həbsdə qaldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • USAİD-in ölkəmizdəki fəaliyyəti ARAŞDIRILACAQ? - Dövlət əleyhinə xərclənən MİLYONLAR
Dünən, 16:04 |
|
|
|
| • “Rus Evi”, yoxsa KƏŞFİYYAT YUVASI? – “Onlar milli maraqlarımıza zidd fəaliyyət göstərirlər”
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • İnsult keçirən Fatma Mahmudovanın səhhəti necədir? - AÇIQLAMA
Dünən, 15:58 |
|
|
|
| • "Yəqin 68-lə 86-nın yerini səhv salıbmış"
Dünən, 15:50 |
|
|
|
| • “Yelo Bank” Şəkidə bir ailəni evindən çıxarır - FOTO
Dünən, 15:45 |
|
|
|
| • 1 nömrəli uşaq evində baş verən DƏHŞƏTLİ FAKTLAR - "Mehriban xanım uşaq evinə gələndə bizə dedilər ki..."
Dünən, 15:45 |
|
|
|
|
